Ba ba- đầu cá đuôi thú

Tháng Bảy 15, 2012 in Tổng hợp

Thế cuối cùng ba ba là “hải đặc sản” hay lâm sản? là “cá” hay là “thú”, khi mà các bộ, ngành, chính quyền các cấp vừa vận động dân nuôi cho đó là hướng phát triển kinh tế “chiến lược”, lúc thì lại bảo đó là “hàng quốc cấm” để gô cổ trói nghiến, để phạt cho sạt nghiệp?

Một chủ nuôi ba ba đã cương quyết đâm đơn kiện Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình ra tòa. Nguyên nhân là vì quyết định “giữ ô tô, thu ba ba và xử phạt 500 triệu đồng vì hành vi mà Quảng Bình cho là buôn bán vận chuyển “động vật hoang dã có nguồn gốc từ rừng”. Vụ việc rất đơn giản: Công ty TNHH Tiền Hậu chuyển 608 con ba ba từ TP HCM ra Hà Nội. Đến Quảng Bình thì bị kiểm lâm chặn bắt. Chỉ 10 ngày sau đó, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình ra quyết định tịch thu “tang vật” đồng thời phạt tiền với mức nửa tỷ đồng. Khiếu nại hành chính không thành, Tiền Hậu kiện quyết định này của ông Chủ tịch ra tòa.
Sau khi vụ này được đưa lên báo, những bình luận sau đó đã tràn ngập trên mạng Internet, trong đó có một bình luận rất tức cười- nhưng không phải không có lý, đại khái: Làm DN mà không biết… luật rừng. Mang tên Tiền Hậu mà không biết vấn đề “Tiền là đầu tiên mà không Tiền thì đương nhiên Hậu kiết”.
Dẫu sao, vụ ba ba cho thấy những ý kiến rằng kiểm lâm Quảng Bình “án binh bất động” trong vụ “Gỗ sưa ngàn tỷ” đương nhiên sai toét. Họ vẫn mẫn cán như thường trong việc bảo vệ rừng. Và mẫn cán thì có thể là gác quốc lộ 1 A dòm xe doanh nghiệp chứ không nhất thiết là phải ôm barie cổng rừng.
Nhưng sự mẫn cán đang làm này sinh vấn đề rất phức tạp. Trên Dân Việt, lãnh đạo Kiểm lâm Quảng Bình nói như đinh đóng cột: Ba ba là động vật hoang dã có nguồn gốc từ rừng. Vấn đề ba ba, hóa ra không đơn giản như vận chuyển cá- mà lại là vận chuyển “hàng quốc cấm”.
Lo nhất khi nghe chuyện ba ba thành hàng quốc cấm có lẽ là nông dân. Năm 2007, Bộ trưởng Võ Hồng Phúc ký quyết định 337 xác định nghề nuôi ba ba thuộc nhóm “nuôi trồng thủy sản nước ngọt”. Bộ Thủy sản, và sau này là Bộ NN và PTNT xác định ba ba nằm trong danh sách các đối tượng nuôi trồng thuỷ sản áp dụng cho các mô hình khuyến ngư. Bà con cô bác tóm lại chỉ hiểu đơn giản: Ba ba bơi trong bể, là cá chứ không phải thú chạy trên rừng. Chẳng nói đâu xa, ngay tại Quảng Trạch- Quảng Bình, đề án phát triển thủy sản giai đoạn 2006-2010 Ban hành kèm theo Quyết định số: 2993/2006/QĐ-UBND ngày 15/9/2006 của UBND huyện Quảng Trạch (được “niêm yết” công khai trên trang thông tin điện tử tỉnh Quảng Bình) đã xác định sẽ “Xây dựng các mô hình nuôi cá lúa, nuôi ba ba, ếch, nuôi cá chẽm, cá hồng mỹ, cua… để làm mô hình cho ngư dân tham quan từ đó mà nhân rộng ra toàn huyện”. Ba ba, trong Đề án chiến lược này được đưa vào khu vực… “hải đặc sản”.
Thế cuối cùng ba ba là “hải đặc sản” hay lâm sản? là “cá” hay là “thú”, khi mà các bộ, ngành, chính quyền các cấp vừa vận động dân nuôi cho đó là hướng phát triển kinh tế “chiến lược”, lúc thì lại bảo đó là “hàng quốc cấm” để gô cổ trói nghiến, để phạt cho sạt nghiệp?
Hình như ở Quảng Bình có một thứ luật riêng. Một thứ luật được điều hành bởi những ông… thầy bói. Một thứ luật cho phép kiểm lâm thản nhiên nhận khúc gỗ sưa “đẽo cái tượng bỏ xe chơi”. Một thứ luật mà cây sưa trong rừng quốc gia là của chùa, còn những con ba ba dân nuôi thì lại là lâm sản.
Có người, nhân chuyện ba ba đã nhắc ngay lại vụ “thưởng nóng” đầy kịch tính của ông Chủ tịch. Rất lâu sau khi 3 cây sưa trong rừng quốc gia bị lâm tặc chặt phá từ thời tám hoánh, Kiểm lâm Quảng Bình mới vớ được ít đầu thừa đuôi thẹo. Và chỉ cần thế thôi, đích thân Chủ tịch tỉnh Quảng Bình, vâng, cũng là ông Nguyễn Hữu Hoài, “đã vượt hẳn 100 km”, tất nhiên bằng ô tô, để “thưởng nóng” cho chiến công, cũng đầu thừa đuôi thẹo y sì những gì vớ được.
Sự mẫn cán dường như không phải lúc nào cũng được dư luận ủng hộ. Nhất là khi sự mẫn cán đó chỉ để dành cho việc hành dân.
Câu chuyện “con ba ba Quảng Bình” bị bắt giữ ngày hôm nay, dường như “có họ có hàng” với hòn đá bị bắt giam ở Chư Sê hôm qua. “Họ hàng” ở việc đẩy nghĩa vụ chứng minh vô tội cho phía nạn nhân. “Họ hàng” ở chỗ thích thì coi ba ba là “cá”, không thích thì bảo đó là “thú”. “Họ hàng” ở sự mẫn cán đến đáng kinh ngạc của chính quyền. Sự mẫn cán trong việc chèn ép những người có đặc điểm chung là thấp cổ bé họng.