Người “gật đầu” cũng phải “lắc đầu”

Tháng Năm 2, 2012 in Tổng hợp

Hưng Yên có vẻ tự tin khi ra quyết định cưỡng chế, các dân biểu của Hà Nội, Khánh Hòa và khắp nơi dám “gật đầu” chỉ là bởi… đúng luật. Trong khi luật thì quá xa thực tế.

Đã có 1.571.500 lượt công dân thực hiện khiếu tố trong chỉ 4 năm qua và cứ 10 vụ thì có tới 7 vụ khiếu tố liên quan đến đất đai. Thông tin nóng như rang này được tái khẳng định hôm qua, tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về giải quyết khiếu nại tố cáo trong một ngày cả nước cũng nóng như rang, chỉ vài ngày sau vụ cưỡng chế nóng bỏng ở Văn Giang. Tại sao khiếu tố liên quan đến đất đai lại nhiều, lại nóng, lại bức xúc đến như vậy?
Hai năm trước, ngày 10-12-2010, 132/133 đại biểu HĐND TP Hà Nôi đã “gật đầu” thông qua khung giá đất mới năm 2010, một khung giá mà chính người đề xuất cũng “lắc đầu” thừa nhận là “Cách xa so với giá thực tế”. Sự thống nhất gần như tuyệt đối của các vị đại biểu dân cử, trước một thực tế “cách xa so với thực tế” đang thể hiện sự bất lực, đúng hơn là đầu hàng, của những người làm chính sách trước sự lạc hậu đến vô lý của chính sách. Chuyện “cái gật đầu” cũng không phải chỉ ở Hà Nội. Giám đốc Sở Tài chính Khánh Hòa  Nguyễn Xuân Long có lần “lắc đầu”: UBND các tỉnh bao nhiêu năm nay dù biết là giá đất thấp xa so với thị trường nhưng vẫn cứ ban hành. Tại Khánh Hòa, giá đất giao dịch nhiều nơi lên đến 200 triệu đồng/m2; giá đất đền bù, giải phóng mặt bằng 48 triệu đồng/m2, trong khi giá đất theo khung tối đa là 18 triệu đồng/m2. Cái gật đầu, hoặc có thể là cái lắc đầu bởi một lý do đúng, nhưng vô lý: Chỉ vì khung giá đất đã được quy định trong luật.
Theo Luật Đất đai 2003, Chính phủ quyết định khung giá đất chung áp dụng cho cả nước. Căn cứ khung giá đất này, UBND cấp tỉnh quyết định “bảng giá đất” trên địa bàn – như trường hợp của Hà Nội- nhưng không được vượt quá 20% giá trần. Do đó, bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành hàng năm thường chỉ bằng 30 – 60% giá đất giao dịch trên thị trường. Và bảng giá này đã sinh ra hai hệ lụy: Ngân sách thất thu số tiền rất lớn từ giá đất ảo. Và ở chiều hướng khác, chính vì bảng giá đất không sát giá thị trường nên tình trạng khiếu kiện về đất đai diễn ra nóng bỏng, kéo dài và cực kỳ căng thẳng.
Chưa cơ quan nào thống kê xem trong 672.990 đơn kiện, không chỉ riêng ở Hà Nội, hay Khánh Hòa- có bao nhiêu là từ những bất cập khi mà khung giá đất có khi chênh lệch đến 500% so với thực tế. Ngày hôm qua, sự bất cập về giá bồi thường, kèm theo sự “hay thay đổi”, “thiếu nhất quán”, “chênh lệch quá lớn so với thị trường hoặc giá nhà đầu tư bán”… cũng đã được chỉ ra như là một “nguyên nhân khách quan” cho tình trạng khiếu tố nóng bỏng hiện nay.
GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường trong một cuộc trả lời báo chí gần đây đã khẳng định quyết định cưỡng chế tại Văn Giang- Hưng Yên vừa rồi là “một quyết định đúng”. Những bất cập chủ yếu thuộc về khung pháp luật.
Hưng Yên có vẻ tự tin khi ra quyết định cưỡng chế, các dân biểu của Hà Nội, Khánh Hòa và khắp nơi dám “gật đầu” chỉ là bởi… đúng luật. Trong khi luật thì quá xa thực tế.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng hôm qua, đã nhấn mạng đến “những bất cập trong chính sách” như là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến khiếu tố nóng bỏng. Và “đèn xanh” đã chính thức được bật khi 2 ngày trước Hội nghị này, Bộ Tài chính cho biết Chính phủ đã đồng ý với việc bỏ khung giá đất. Khẳng định đây không đơn thuần chỉ là biện pháp tình thế để hạ nhiệt khiếu tố, mà là bởi những bất cập từ khung giá đất được quy định cứng ngắc trong luật đã vô lý đến độ những người “gật đầu” cũng phải “lắc đầu”.
TTXVN trực tiếp theo dõi phiên họp đã liệt kê hàng loạt các biện pháp được cơ quan chức năng đề xuất, thậm chí có cả việc kiến nghị sớm ban hành Luật về tiếp công dân, Luật biểu tình…“làm cơ sở đấu tranh, xử lý những trường hợp lợi dụng khiếu nại, tố cáo gây rối”. Luật ban hành để “đấu tranh, xử lý”, hay là để đảm bảo các quyền cơ bản của công dân cần phải đặt một dấu hỏi. Nhưng trước khi đặt vấn đề “xử lý” số ít những trường hợp lợi dụng quyền khiếu tố, cần sửa đổi ngay những bất cập trong chính sách pháp luật về đất đai đang ảnh hưởng tới “số đông” dân chúng. Bởi suy cho cùng, nếu chính sách đất đai được sửa đổi theo hướng vì dân hơn thì thậm chí chẳng cần có những bộ luật chỉ để nhằm đối phó với khiếu tố của người dân.